‘De wereld draait door’, met dit artikel verraste mijn lijfkrant De Volkskrant me maandag. Een duik in het verleden van het shaggie. In de jaren tachtig kostte een pakje shag 1.25 gulden, nu betaal je 15 euro (33 gulden). Dankzij de accijns is tabak een duur luxe artikel, wat mijn zus Rennie niet weerhoudt om er van te blijven genieten. Roken doet ze al vijftig jaar, tot verdriet van haar longen…
Rennie afhelpen van haar rookverslaving is een illusie. Ondanks dat haar longarts haar dringend adviseert te stoppen, paft ze gewoon door. Momenteel ben ik met Bart, haar persoonlijk begeleider op Noorderhaven, bezig om haar roken te minderen. Dat is niet makkelijk, dus eerst Rennie maar bewust maken hoe ongezond roken is.
Zaterdag was ik bij haar op bezoek in Julianadorp. Nog maar net binnen vraagt ze: ‘Draai je een shaggie voor me Cor?’. Het is haar in die vijftig jaar dat ze rookt, nog nooit gelukt een knap shaggie te draaien (elk nadeel heeft zo z’n voordeel!). Ook het apparaat om van filters en shag, sigaretten te maken is te moeilijk voor haar. Zo ben ik het eerste kwartiertje aan het draaien om haar voorraad op peil te brengen. Creatief bezig zijn met een dubbel gevoel, want hoe meer voorraad, hoe makkelijker ze er weer eentje opsteekt…
Roken is naast een verslaving ook een manier om haar verveling te verdrijven. Is ze bezig, dan vergeet ze haar grote ongezonde hobby. Het interessante artikel van de Volkskrant beschrijft de culturele geschiedenis van het shaggie. Bijna iedereen rookte in de jaren zeventig (ik niet). In het artikel staat: het beeld van de jongeren toen was lang haar, een spijkerjasjes met een pakje Drum of Samson in de borstzak. In 1971 rookte 1.8 miljoen Nederlanders shag (85% mannen). Maar het tij is gekeerd en die ook van shag. Tabaksfabriek Niemeijer (van Samson) gaat in 2022 sluiten wegens daling productie. Van 12 miljoen rooktabak kilo in 1971 tot ‘nog maar’ 5,5 miljoen kilo nu. Gemiddeld joeg een shagroker er 120 pakjes per jaar doorheen.
Het verschil tussen de merken Samson en Drum kan Rennie een worst zijn, maar bleek in de reclame wereld te zijn bedacht. Ondanks dat er geen bewijs van verschil in smaak of kwaliteit is, spiegelde de reclame: Drum was shag voor mannen op de steiger (stoere bouwvakkers), Samson hoorde bij de studenten en intellectuelen. Vooral Drum gaf veel geld uit aan reclame: ‘Als je je draai hebt gevonden….’. Volgens de Volkskrant is shag een genotsmiddel voor alle lagen van de bevolking: naast de bouwvakker, rolt ook de leraar, ambtenaar en sociaal werker tegenwoordig zonder gêne zijn eigen sigaret. Filosoof Ellen ter Gast zegt in het artikel: ‘Bij het roken van shag hoort een ritueel, het rollen. Dat maakt shag aantrekkelijker dan sigaretten. Die trek je uit een pakje, klaar Ik deed graag shaggies draaien…. Een sigaret is binnen een paar minutenop, ook als je niet rookt. Een shaggie kun je neerleggen en later oproken. Sigaretten zijn de kant-en-klare pastasauzen die je bij de supermarkt koopt, shag is de saus die je zelf maakt’.
Of mijn zus dit allemaal belangrijk vindt, weet ik niet. Rennie blijft gewoon stug doorpaffen onder het mom: ‘Geniet van het leven het duurt maar even’. Zelf heeft ze ook een mooi gezegde: ‘Laat het gaan en ook weer los….’ Aan doodgaan denkt ze voorlopig nog niet.
Op You Tube staat van Rapper Djesper de shag track: ‘…..voor het slapen rook ik zeven sjekkies, want dat vind ik wel een beetje lekker’. Gelukkig zoveel rookt Rennie er niet en de meeste rookt ze voor de helft…. Hopelijk ga ik het nog beleven dat ze zo verstandig is om met het roken te stoppen!