Keer op keer is het een feest, zaailingen oogsten in het Zwanenwater. Met twaalf bomenredders was ik woensdag voor de vijfde keer (sinds mijn start in 2022) erbij voor Meer Bomen Nu. De buit: 400 boompjes hoofdzakelijk lijsterbes. Opschot, dat volgens boswachter Lucien te vinden was bij een oude stuifdijk: ‘de Verlorendijk’.
‘Om mensen te laten zien wat een vrijwilligersgroep van Meer Bomen Nu doet, willen we promotiefilmpje maken’. Marga Witteman, opperhoofd van m’n bomenreddersclub, stuurde een mail of ik een leuke plek wist. Dat is niet zo moeilijk. Woensdag 13 november regelt Derco in natuurgebied Zwanenwater een oogstdag, een mooiere plek in de Noordkop vind je niet. We zijn met een flinke groep, bijna allemaal uit de appgroep die inmiddels uit 36 bomenvrienden bestaat.
Boswachter Lucien heet ons welkom en vertelt kort over de historie van het Zwanenwater. ‘Een jong natuurgebied dat twee eeuwen ervoor bij de zeezijde open was. Het grenst aan het oude eiland ’t Oghe met het dorpje Callinghe dat nu Callantsoog heet. De stuifdijk (Verlorendijk) komt uit de 16e eeuw toen de Zijpe polder werd aangelegd. Hier gaan we lijsterbessen spitten’.
Op twee vrouwen na ken ik de vrijwilligers allemaal. ‘Dit is m’n nicht Maaike, ze is al eens eerder geweest’, zegt Afra met een verkouden stem. Lachend stelt Maaike zich voor ‘Eigenlijk ben ik een voyeur in de appgroep en nog niet zo vaak geweest’. Ook zie ik dat bij Joke een nieuw iemand staan: het is Heleen die na de oogstdag ook in onze appgroep komt. Net als ik denk waar blijft die filmploeg, zie ik een dame met een koffertje aangelopen. Het is Marit, helemaal vanuit Utrecht om ons te filmen. ‘M’n collega Marieke is vanuit Rijen nog onderweg, die komt de interviews doen’.
‘Moeten m’n laarzen nog mee Lucien?’ Het vorige oogstseizoen konden we door de nattigheid in het gebied alleen in december oogsten. Noordkop Centraal maakte toen dit leuke filmpje. Nooit eerder had Lucien meegemaakt dat het water zo hoog stond, maar het najaar is nu droger en kunnen m’n stevige schoenen aan. Na een flinke wandeling naar de oogstplek parkeert Lucien de trekker en kar.
‘Staan hier de lijsterbessen?’ ‘Nee, die plek is nog een stukje lopen, maar we gaan eerst koffie drinken!’ Zo mag ik het horen! Het moet niet op werken lijken, maar na een kwartiertje kletsen mogen we echt los. Met m’n maat Teun vorm ik een koppel, ik trek, hij spit. Tientallen lijsterbessen gaan er in no-time uit. Mooi zandgrondje. Intussen natuurlijk ook wat nieuwe contacten opgedaan. Zo hoor ik over de wandelvakantie van Maaike in Montenegro. Derco hoort ons over reizen: ‘Dan moet je met haar eens praten, zij is vorig jaar op fietsvakantie dwars door Europa geweest’. Ik zie het meisje dat hij bedoelt en loop naar haar toe. Marieke stelt zich voor, eigenlijk kennen we elkaar al van mailen. Ze doet samen met Marit de filmreportage en doet de interviews.
Marieke (Polarsteps) begint gelijk over haar geweldige fietstocht in 2023: in 320 dagen, 16.200 kilometer solo. Wat een bijzondere mensen tref ik toch bij dit vrijwilligerswerk in de natuur!
Thuis gekomen lees ik op Polarsteps een aantal reisverhalen van Marieke en duik in de historie van het Zwanenwater.
In het boek ‘Duinen en mensen/Noordkop en Zwanenwater’ van Rolf Roos lees ik over dat het oude eiland Oghe alleen door de ‘Schinkeldijk’ en ‘Zijperzeedijk’ verbonden met het vasteland. ‘Eeuwenlang was het Zwanenwater een speelbal van getij en wind’. Tot honderd jaar was het nog een gebied voor stropers en mensen afval dumpten. ‘In 1973 wist Natuurmonumenten het Zwanenwater te verwerven’. Op een oude kaart zijn de eilanden Oghe en Ketelduin (waar nu het Zwanenwater is) te zien. In het boek van Roos staat te lezen: ‘In de 17e en 18e eeuw ontstonden langzaam de contouren van het tegenwoordige Zwanenwater. Stuifdijkjes werden aangelegd, stukjes buitendijks gelegen, aangeslibd kwelderland werden langzaam op de zee veroverd en voor beweiding door schapen en koeien verpacht’. Aanrader dit prachtige boek:
